YETERLİ Parti Küme Lideri İsmail Tatlıoğlu ve UYGUN Parti Mahallî İdareler Lideri Metin Ergun, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne yönelik tenkitlerde bulundu. Sistemin ekonomik datalarına değinen Tatlıoğlu, “Gemileri karadan yürütme konusunda beyan verenlerin yolda yürüyemediklerini ve şarampole yuvarlandıklarını gördük” dedi. Türkiye’nin her alanda çok büyük meçhullerle karşı karşıya kaldığını kaydeden Ergun ise bu durumun devam etmesi halinde ülkenin yapısal krize sürüklenebileceğini söyledi.
YETERLİ Parti Küme Lideri İsmail Tatlıoğlu ve GÜZEL Parti Mahallî İdareler Lideri Metin Ergun, TBMM’de ortak basın toplantısı düzenledi.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne yönelik tenkitlerde bulunan Ergun, “Bu toplantının bir benzerini 21 Mayıs 2020 tarihinde yapmış ve o vakit 2 yılını dolduran Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin sonuçlarını bilgiler üzerinden aktarmıştık. Bugün bir defa daha, uygulamada 3. yılını dolduran ve 4. yılına giren Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin toplumsal, ekonomik ve türel sonuçlarını aktüel datalarla izah edecek ve mevcut sistemin bir bilançosunu ortaya koyacağız.” dedi.
“Bildiğiniz üzere çağdaş devlet, kurumlarla ve kurallarla yönetilen devlet demektir.” diyen Ergun, ”Kurumsal devlet yapısı, siyasal iktidarın en derinlikli ve kapsamlı tezahürüdür. Tarihi süreç içerisinde, devlet ve siyasi iktidar bağlantısı büyük siyasi ve toplumsal deneyimlerle ve yasa koyucu ile icracı erklerin tedricen ayrışmasıyla dönüşmüştür. Hasebiyle çağdaş devlet; yasa-uygulama birliğinin ortadan kalktığı, yasa koyucunun ve icra sisteminin birbirinden bağımsız kurumlarla ve kurallarla faaliyet gösterdiği devlet demektir.” tabirlerini kullandı.
“MODERN ANAYASAL DEVLETİN YEGANE UNSURU…”
Çağdaş devletlerde, bireylerden bağımsız olarak faaliyetlerini yürüten kurumların, anayasal hudutlar dâhilinde kendi yetki ve iradeleri olduğunu belirten Ergun, “Anayasal kurumların bireylerden ve siyasi partilerden bağımsız olarak faaliyetlerini yürütmesi, çağdaş bir anayasal devlet olmanın yegâne ögesidir. Çağdaş devletler, anayasal hudutlar içerisinde kurallara nazaran işleyen bir kurumsal kültürle süreklilik kazanır.” halinde konuştu.
“YETKİSİZLİK DEVRİNE GİRİLDİ”
Aksi durumlarda ise çağdaş devletin niteliklerini kaybetmesi, şahıs yahut parti devleti haline gelmesinin kaçınılmaz olduğunu savunan Ergun, “Bu manada, 2018’de yürürlüğe giren Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin çağdaş devlet olma niteliklerini örseleyen bir sonuç ortaya çıkarmıştır. Ülkemizde Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin uygulanmaya başlamasıyla birlikte, anayasal kurumlarımız için de “yetkisizlik” devrine girilmiştir. Kurumların yalnızca yetki ve iradeleri değil; birebir vakitte uzun yıllardan bu yana çeşitli deneyimlerle oluşturdukları kurumsal kültürleri de yok edilmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.
“KURALSIZLIK REJİMİ İNŞA EDİLDİ”
Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi’yle birlikte, Türkiye’de kurumsallaşmayı örseleyen bir kurumsuzluk hali ve yasal-ussal meşruiyeti zedeleyen keyfiyete dayalı bir kuralsızlık rejimi inşa edildiğini savunan Ergun, “Bu süreçte, hukukun üstünlüğünün ortadan kalkması ve demokratik gerileme birebir anda yaşanmıştır. Bilhassa, hukukun üstünlüğünün ortadan kalkması, ülkemizin bilaistisna her alanda geriye gitmesine sebebiyet vermiştir. AK Parti iktidarının çağdaş devlet sistemini yapısal krizlere sürükleyen tüm bu konuları kümülatif bir biçimde bir ortaya getirebilme mahareti, ülkemizin bilaistisna her alanda geriye gitmesine sebep olmuştur.” diye ekledi.
Ergun şu halde devam etti:
“Bilindiği üzere, Türkiye’nin son 4 yılının heba olmasına sebep olan bu süreç, OHAL kurallarında gerçekleştirilen 16 Nisan 2017 referandumu ile başlamıştır. 2017 yılında yapılan anayasa değişikliği, hukuk terminolojisinde “suiistimalci anayasacılık” olarak tanımlanan bir yol ile gerçekleştirilmiştir. Bu referandumun sonucunda, anayasal kurumların yetki ve güçlerini yürütmenin buyruğuna geçmiştir. Yürütmenin de hukukla sonlandırılması ortadan kaldırılmıştır.”
“TÜRKİYE BELİRSİZLİKLERLE KARŞI KARŞIYA KALDI”
Bu durum karşısında, yaklaşık 60 yıllık bir parlamenter demokrasi deneyimine sahip olan, bütün kurumsal altyapısını parlamenter sistem üzerine bina eden Türkiye’nin, her alanda çok büyük meçhullerle karşı karşıya kaldığını kaydeden Ergun, “Bu makus gidişatın sebebi, Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi, şahıslara ve ferdî bağlara dayalı ilkel bir devlet anlayışı öngörmesidir. Münasebetiyle, şayet bu süreç bu türlü devam edecek olursa Türkiye’nin yapısal bir krize yanlışsız sürüklenmesi kaçınılmaz hale gelecektir. “ dedi.
“ANAYASADAN ESER KALMADI”
Mevcut sistemin; yasama, yürütme ve yargı ortasındaki istikrar ve kontrol işlevlerini işlevsizleştirdiğine, bu erkleri yürütmenin tahakkümüne soktuğuna işaret eden Ergun, “Bundan 233 sene evvel hazırlanan 1789 tarihli Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi’nde “hakları ve güçler ayrılığını teminat altına almamış bir toplumun anayasası yoktur” denmiştir. Sıkıntıyı bu minvalde ele alırsak, Türkiye’de bugün güçler ayrılığından ve hasebiyle anayasadan maalesef eser kalmamıştır. Yasama erki olan Türkiye Büyük Millet Meclisi iktidar vesayetiyle kontrol gücünü büyük ölçüde yitirmiştir.” tabirlerini kullandı.
YENİ SİSTEMİ SAYILARLA ANLATTI
Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin yürürlüğe girmesinden bugüne kadar 2638 husustan oluşan 98 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayınlandığını, tıpkı periyotta Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde ise toplam 2983 unsurdan oluşan 260 kanun teklifi geçtiğini hatırlatan Ergun, “Bu 260 Kanun teklifinin 160’ı memleketler arası antlaşmalardır. Bunların da toplam husus sayısı 486’dır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde çıkarılan kanunların 59’u torba kanundur ve toplam unsur sayısı 1865’tir. Bunun dışında Türkiye Büyük Millet Meclisi’den, kod kanun dediğimiz torba olmayan 41 kanun çıkmıştır ve bu kanunların toplam unsur sayısı da 632’dir.” dedi.
“CUMHURBAŞKANLIĞI YASAMA KURUMU ÜZERE FAALİYET YÜRÜTTÜ”
Cumhurbaşkanlığı’nın adeta Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne paralel bir yasama kurumu üzere faaliyet yürüttüğünü savunan Ergun, “Yargı erkine gelince, yargının bütün kurumları siyasetin denetimine girmiştir. Hal bu türlü olunca, hukukun adaleti tesis etme vasfını kaybettiği kamuoyunca tartışılır hale gelmiştir. Bu da yargıya olan itimadı azaltmıştır. Bu konuda yapılan kamuoyu araştırmalarına nazaran, halkın yargıya itimadı yüzde 30’lar düzeyine düşmüştür.” biçiminde konuştu.
MİLLETLERARASI SIRALAMALARA DİKKAT ÇEKTİ
Türk yargısının bu durumunun milletlerarası endekslere de yansıdığını tabir eden Ergun, “Dünya Adalet Projesi isimli kuruluşun “Hukukun Üstünlüğü Endeksi”nde Türkiye son 4 yılda 16 sıra gerileyerek 139 ülke ortasında 117. sıraya düşmüştür. Tekrar birebir kuruluşun “Hükümetin Yetkilerinin Hukukla Sonlandırılması Endeksi”nde ise 2018’de 111. sırada olan Türkiye, 2021’de 134. sıraya gerilemiştir. “Temel Haklar Endeksi”nde ise Türkiye 2018’de 107. sırada iken 2021’de 133. sıraya gerilemiştir. Emsal biçimde, “Uluslararası Şeffaflık Örgütü”nün yolsuzlukla çabayı ölçen “Yolsuzluk Algı Endeksi”nde Türkiye 2018’de 78. sırada iken 2021’in sonunda 96. sıraya düşmüştür.” açıklamasında bulundu.
“TÜRKİYE MUTSUZ BEŞERLER ÜLKESİ HALİNE GELDİ”
Hukuk sisteminin tam manasıyla adaleti tesis edememesinden ötürü Türkiye’de otoriter bir rejim olduğu algısının güçlendiğini savunan Ergun, şöyle devam etti: “Bu da memleketler arası endekslere yansımıştır. Hakikaten, “2021 Demokrasi Endeksi”nde 167 ülke ortasında 103’üncü sıraya yerleşmiştir. Benzeri bir durum, basın özgürlüğü konusunda da geçerlidir ve Türkiye “2021 Yılı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi”nde 180 ülke ortasında 153. sıradadır. Hukukun, demokrasinin ve özgürlüklerin geriye gitmesi, ekonomik krizin on milyonlarca vatandaşımızı kasıp kavurması Türkiye’yi mutsuz beşerler ülkesi haline getirmiş durumdadır. Şimdiki araştırmalarda, Türk halkının dünyanın en mutsuz ve en çok gerilim yaşayan 5 ülke halkından biri olduğu görülmektedir.
“SİSTEM VE DEVLET KRİZİ VAR”
Ergun’un açıklamaları akabinde konuşan Tatlıoğlu ise Türkiye’de yalnızca ekonomik krizin varlığından kelam edilemeyeceğini söyledi.
Bugün iktisadın de içinde olduğu bir sistem krizi yaşandığını savunan Tatlıoğlu, “Ne yazık ki son 10 yıldır, özellikle Partili Cumhurbaşkanlığı periyodunda itibaren kurumlar ezilmiş ve kurallar dışlanmıştır. Yaşadığımız şey ekonomik değil sistem ve devlet krizidir.” dedi.
“ÜLKE KRİZDEN KRİZE SÜRÜKLENİYOR”
Türkiye’nin 10 yıl önceye nazaran yoksullaştığını savunan Tatlıoğlu, “10 yıl evvel 75 milyon ile 950 milyar dolarlık bir Türkiye vardı. 2018’de 850 milyar dolarlık bir Türkiye vardı. Bugün 800 milyar dolarlık bir Türkiye’den bahsediyoruz. Ülke, Sayın Erdoğan tarafından krizden krize sürüklenmektedir. Bay Kriz unvanını bütün çizgileri ile hak eden bir siyasi yönetici olarak karşımızdadır.” halinde konuştu.
Türkiye’de, kaynakların yoksuldan zengine ve yurtdışındaki faiz lobilerine aktaran bir sistem olduğunu vurgulayan Tatlıoğlu, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin, orta ve dar gelirlinin varlıklarını tükettiğini ekledi.
“Gemileri karadan yürütme konusunda beyanlar verenlerin yolda yürüyemediklerini ve şarampole yuvarlandıklarını gördük” diyen Tatlıoğlu, “Önce şarampolden çıkıp yolda yürümeyi becersinler gemileri biz karadan da denizden de yürütürüz, sorun yok. O kaptanlığı devrettiklerinde sorun olmaz. Lakin yolda yürümeyi beceremeyip bu ülkeyi şarampole yuvarlayanlar hayallerin bile üzerinde hisleri satmaktadırlar.” tabirlerini kullandı.
Hibya Haber Ajansı