Kripto para, sanal para ünitesi olarak kullanılan ve rastgele bir fizikî biçimde mevcut olmayan dijital varlık olarak tanımlanıyor. Dünya “kripto çılgınlığına” kapılmış durumda. Bitcoin, Monero, Ethereum ve Dogecoin üzere dijital paralar tüm internete yayıldı. Bedelleri gitgide artan bu paralar, yatırımcılarına, bedeli düşene kadar, önemli yararlar sağlayabiliyor. Sanal para madenciliğiyle kazanılan “servetler” 1800’lü yıllardaki altına hamlesi andırıyor. En azından ortalarında çok fazla dolandırıcının da bulunduğu birçok kişi bu türlü olduğuna inanmanızı istiyor. Siber güvenlikte dünya başkanı olan ESET, artan kripto para dolandırıcılıkları ile ilgili ihtarlarda bulundu.
Gerçekte, günümüzde kripto para ile ilgileniyorsanız muhtemelen büyük bir dolandırıcılık riski de alıyorsunuz. Kripto para dünyası yeni Yırtıcı Batı olarak isimlendirilebilir; makus niyetli şahısların kelam sahibi olduğu, kanunsuz, sistemsiz bir dünya. Lakin dolandırıcılığı önlemeye yönelik olağan kurallar burada da geçerli. İnternette okuduğunuz her şeyi dikkatlice gözden geçirmeli ve bunların gerçek olup olmadığını denetim etmelisiniz. Aldatıcı reklamlara kanmayın ve inançta kalmaya ihtimam gösterin.
Kripto para dolandırıcılıkları neden artış gösteriyor?
Dolandırıcılar, kurbanlarını tuzağa düşürmek için mevcut olayları ve gündemdeki trendleri kullanma konusunda ustadır. En tanınan gündem bahislerinden biri olan kripto para konusunda da harekete geçmekte gecikmediler. Sanal paralarla ilgili merakı artırıp bir geri bildirim döngüsü oluşturan medyadaki haberlerin ve toplumsal medya gönderilerinin de bu husustaki hissesini göz arkası edemeyiz. FTC’ye nazaran 2020 Ekim ve 2021 Mayıs ayları ortasında, Amerikalılar binlerce kripto para dolandırıcılığında ortalama 80 milyon Amerikan doları (71 milyon Euro) kaybetti. İngiltere’de bu sayı çok daha yüksek. Polis kayıtlarına nazaran göre 2021 yılının birinci dokuz ayında kurbanlar 146 milyon poundun (172 milyon Euro) üzerinde para kaybetti.
Dolandırıcılıklar neden artış göstermesinin nedenleri;
Klasik borsaya kıyasla yatırımcılar için kripto para piyasasını düzenleyen çok az düzenleme bulunuyor
Medyanın ağır ilgisi, kripto parayı kimlik avı hırsızlığına ve dolandırıcılıklara uygun bir tuzak haline getiriyor
Gitgide artan kripto para fiyatları, süratlice güçlü olma hayali kuran tüketicilerin ilgisini çekiyor
Toplumsal medya, gerçek ile hayal ortasındaki çizginin bulanıklaşmasına neden oluyor
Ayrıyeten kimlik avı hırsızlarının tuzak olarak kullandıkları para madenciliği insanları cezbediyor
En yaygın kripto para dolandırıcılıkları neler?
Kripto para piyasasında inançlı bir formda saklanan sanal paranız varsa paranız bilgisayar korsanları açısından riskte olabilir. Birçok durumda tehdit aktörleri bu şirketlerden para koparmayı başarıyor. Hatta bazen yüz milyonlar kazanabiliyorlar. Lakin güvenlik ihlaline uğrayan şirketler ekseriyetle hatasız müşterilerin ziyanını telafi edeceğine kelam veriyor. Maalesef kripto dolandırıcılığı kurbanları için bu türlü bir garanti yoktur. Bir dolandırıcılık kurbanı olduğunuzda yüksek ölçüde para kaybedersiniz.
Hasebiyle bu dolandırıcılıkların nasıl gerçekleştiğini anlamak değerlidir. En yaygın dolandırıcılıklardan kimileri şunlardır:
Saadet zincirleri: Bir çeşit yatırım dolandırıcılığı olan bu çeşitte kurbanlar var olmayan bir şirkete yahut “hızlı yoldan varlıklı eden bir zincire” yatırım yapmak üzere kandırılır. Aslında bu türlü bir şirket yahut zincir bulunmaz, sadece sahtekarlar daha çok zenginleşir. Sahtekarlar, yatırımcıların ilgisini çekmek ve daha fazla sanal kâr elde etmek için her vakit yeni ve belgisiz bir “ileri” teknoloji icat ettiğinden, kripto para sahtekarlar için ülküdür. Para sanal olduğunda bilgileri yanıltmak kolaydır.
Aldatmacalı süreçler: Dolandırıcılar yatırımcıları yanlış bilgilerle yönlendirerek, az bilinen kripto para şirketlerinden pay almaya ikna eder. Bunun sonucunda, pay fiyatı yükselir ve sahtekar nizamlı bir gelir elde eder ve kurbanın elindeki paylar pahasını kaybeder.
Ünlülere yer veren geçersiz reklamlar: Dolandırıcılar ünlülerin toplumsal medya hesaplarını ele geçirir yahut ünlülerle ilgili uydurma hesaplar oluşturur. Böylece takipçileri üstte bahsedilen sahtekarlıklara yatırım yapmaya teşvik eder. Bir örnekte, kurnazlıklarını daha muteber göstermek üzere Elon Musk ile bir Bitcoin adresini ilişkilendirerek yaklaşık 2 milyon Amerikan doları kazandılar.
Düzmece borsalar: Sahtekarlar, kripto para borsalarında bulunan sanal paralara erişim vaadinde bulundan e-postalar yollar yahut toplumsal medya gönderileri paylaşır. Lakin bunun için öncelikle kullanıcının küçük bir fiyat ödemesi gereklidir. Bu türlü bir borsa bulunmadığından para sonsuza kadar ortadan kaybolur.
Dolandırıcı uygulamalar: Siber hatalılar yasal kripto para uygulamalarını ele geçirip uygulama mağazalarına yükler. Bu uygulamalardan birini indirmeniz halinde ferdî ve mali bilgilerinizi çalabilirler yahut aygıtınıza makus hedefli yazılım yükleyebilirler. Ayrıyeten siber hatalılar var olmayan hizmetlere ödeme yapmak üzere kullanıcıları kandırabilir ve kripto para cüzdanınızın giriş bilgilerini çalmaya çalışabilir.
Geçersiz basın bültenleri: Bazen dolandırıcılar, düzmece bilgi yaymak üzere habercileri de kandırmayı başarır. Bu durum iki sefer gerçekleşti. Birinde, yasal bir haber sitesi ünlü bir perakendecinin birtakım kripto paraları kabul etmeye başlayacağı ile ilgili makaleler yazdı. Bu makalelerin desteği olan uydurma basın bültenleri, sahtekarların kelam konusu para ünitelerindeki paylarını daha bedelli hale getirmek üzere tasarlanan aldatmacalı süreçlerin bir kesimiydi.
Kimlik avı hırsızlığı/kimliğe bürünme: Kimlik avı, sahtekarların kullandığı en tanınan dolandırıcılık çeşitlerinden biridir. E-postalar, iletiler ve toplumsal medya bildirileri yasal ve sağlam bir kaynaktan gönderilmiş üzere gösterilir. Bazen bu “kaynak” kripto para ile ödeme yapılmasını isteyen bir kredi kartı sağlayıcı, banka ve hükümet yetkilisi olabilir. Daha sonra sizi düşünmeden, süratli bir biçimde hareket etmeye zorlarlar.
Kurban durumuna düşmekten nasıl kurtulursunuz?
ESET güvenlik uzmanları teklifleri şu biçimde özetliyorlar. Sahtekarlıkla savaşmak için en güzel silah kuşkucu olmaktır. Ne yazık ki internette okuduğumuz her şeyin gerçek olmadığı bir çağda yaşıyoruz. Bu içeriklerin büyük bir kısmı bizi kandırmak ve bize ziyan vermek niyetiyle hazırlanmıştır. Bunu aklınızda bulundurun ve dolandırılmamak için şunları deneyin:
E-posta, ileti, toplumsal medya üzere bir yollara sizin bilginiz dışında sizinle bağlantıya geçenlerle ferdî bilgilerinizi paylaşmayın. Arkadaşınız üzere görünebilirler, fakat gerçekte arkadaşlarınızın e-postasını yahut toplumsal hesabını ele geçirmiş bir bilgisayar korsanı olabilirler. Öteki bir irtibat sistemi kullanarak arkadaşınıza ulaşıp bunu teyit edin
Bir şey gerçek olamayacak kadar düzgünse büyük olasılıkla gerçek değildir. Tüm yatırım fırsatlarına temkinli yaklaşın
Tüm kripto para hesaplarınızda iki muhafazalı kimlik doğrulama kullanın
Ön ödeme gerektiren tüm yatırım “fırsatlarından” uzak durun
Resmi olmayan uygulama mağazalarını asla kullanmayın
Saygın bir sağlayıcının berbat gayeli yazılım aykırısı tahlilini bilgisayarınıza ve taşınabilir aygıtınıza indirin
Hibya Haber Ajansı
